امروزه برای قالب‌بندی قطعات بتنی بیشتر از قالب فلزی استفاده می‌کنند؛ زیرا مزایای بسیار زیادی دارد. برای اتصال قالب‌ها به همدیگر، بولت و یا تسمه بولت قالب‌بندی به کار گرفته میشود که هر کدام مزایا و معایبی دارد.
تسمه بولت قطعه‌ای است که برای اتصال دیوار برشی به کار برده میشود. زمانی که پیمانکار نمی‌خواهد از بولت برای اجرای قالب‌بندی استفاده کند تا در دیواره ساختمان بتنی به واسطه استفاده از بولت سوراخی ایجاد شود و فاصله بین قالب‌ها را در حد معین نگه دارد، از تسمه بولت استفاده می‌کند. تسمه بولت در صنعت ساختمان سازی به نام‌های تسمه قالب‌بندی و تسمه تنگ نیز شناخته میشود که قالب‌ها را در جای خود تثبیت می‌کند و مانع از تاب خوردن و یا خم شدن قالب‌ها میشود.
استفاده از تسمه بولت در پروژه‌های عمرانی مزایای زیادی دارد. در این مقاله سعی بر این است که با بیان ویژگی‌ها و کاربردهای آن، با این قطعه بیشتر آشنا شوید.
ویژگی‌های تسمه تنگ دیوار برشی
تسمه بولت در ساخت‌و‌ساز برای اتصال دیوار برشی به جای بولت استفاده میشود. شکل ظاهری تسمه بولت به صورت یک کمربند است که دو سوراخ در دو طرف آن به صورت پانچ شده وجود دارد و به وسیله پین و گوه و با استفاده از تسمه قالب‌بندی دو پنل قالب فلزی را به‌هم متصل می‌کند.
تسمه بولت را از ورق فولادی ST37 با ضخامت حدوداً 2.5 میلی‌متر و عرض 2.5 تا 3 سانتی‌متر می‌سازند. لازم به ذکر است طول تسمه بولت با توجه به نیاز پیمانکار و عرض دیوار برای اتصال قالب‌های فلزی متغیر خواهد بود.
به دلیل جنس تسمه بولت که از فولاد است، مقاومت قالب‌بندی سازه افزایش یافته و باعث تسریع در عملیات قالب‌بندی میشود.
چرا هنگام استفاده از تسمه بولت در بتن سوراخی ایجاد نمی‌شود؟
زمانی‌که از بولت در قالب‌بندی استفاده میشود، پس از پایان بتن‌ریزی و سفت‌شدن بتن باید بولت از بتن خارج شود، به همین دلیل در بتن سوراخ ایجاد میشود که این سوراخ‌های ایجاد شده در بتن، مقاومت بتن را کم می‌کند اما در هنگام استفاده از تسمه بولت این‌گونه نیست. اگر به جای بولت قالب‌بندی از تسمه بولت استفاده شود، پس از دمونتاژ قالب‌ها ، تسمه بولت از سازه بتنی خارج نمی‌شود؛ در نتیجه سوراخی ایجاد نمی‌شود که نیاز به رفع آن با بتن باشد.
تسمه بولت قالب‌بندی دیوار برشی
چگونه طول تسمه تنگ مناسب قالب محاسبه شود؟
همانطور که قبلاً اشاره شد، طول تسمه بولت را با توجه به عرض دیوار و نیاز پیمانکار مشخص می‌کنند. برای تعیین طول تسمه بولت مناسب برای قالب‌های متفاوت فلزی باید به روش زیر عمل کرد:
- اگر قالب فلزی به کار رفته قالب لبه‌خم 5 باشد، طول تسمه بولت به صورت زیر محاسبه خواهد شد:
طول تسمه بولت= عرض دیوار + اندازه دو لبه قالب که 10 سانتی‌متر است(5+5 سانتی‌متر)
- اگر قالب فلزی به کار رفته لبه‌خم 6 باشد، طول تسمه بولت به صورت زیر محاسبه میشود:
طول تسمه بولت: عرض دیوار = اندازه دو لبه قالب که 12 سانتی‌متر است(6+6 سانتی متر)
با یک مثال این موضوع را توضیح می‌دهیم. فرض کنید عرض دیواری که باید قالب‌بندی شود، 50 سانتی‌متر است و برای قالب‌بندی از قالب فلزی لبه‌خم 6 سانتی‌متری استفاده میشود، در اینجا باید از تسمه قالب به طول 62 سانتی‌متر استفاده شود.
نکته قابل توجه این است که طول قالب‌ها معمولا در اندازه 30 تا 100 سانتی‌متر( با مضرب 5 ) تولید میشود.
از تسمه قالب‌بندی در چه موارد استفاده میشود؟
هر کدام از قطعات و تجهیزاتی که در ساخت‌و‌ساز استفاده میشود، کاربرد خاص خودش را دارد که در صورت نبود آن ساخت سازه دچار مشکل خواهد شد. تسمه بولت نیز نقش خودش را دارد. از این قطعه زمانی استفاده میشود که سازنده نمی‌خواهد در قالب سوراخ ایجاد شود . بولت برای قالب‌بندی دیوار برشی و هم چنین در اتصال تمامی پنل‌های قالب فلزی به کار گرفته میشود.
کاربرد دیگر تسمه بولت این است که رابیتس که پوششی برای بتن‌ها، ستون‌ها و آرماتور‌ها در فونداسیون سقف است را ثابت نگه می‌دارد.
از رابیتس برای قفس و فنس استفاده میشود، برای ثابت نگه داشتن پایه‌های قفس و فنس به تسمه بولت نیاز است.
استفاده از تسمه بولت برای قالب‌بندی چه مزایایی دارد؟
تسمه بولت مانند دیگر تجهیزات قالب‌بندی مزایایی دارد. برای آشنایی بیشتر با تسمه قالب‌بندی، در ادامه مزایای آن را بیان خواهیم کرد:
- استفاده از تسمه بولت در قالب‌بندی به سهولت قابل اجرا است.
- تسمه بولت نسبت به بولت از قیمت کمتری برخوردار است و مقرون به صرفه است.
- مقاومت تسمه بولت نسبت به بولت قالب‌بندی بیشتر است و محکم‌تر هستند و در زمانی که بتن‌ریزی در حال انجام است، فشار ناشی از این عملیات را کنترل می‌کند.
- استفاده از این قطعه در قالب‌بندی، باعث تسریع این کار خواهد شد.
- به دلیل اتصالات قوی تسمه قالب، امکان اینکه قالب خم شود و یا شکل آن تغییر کند، نیست و قالب در جای خود محکم است.
- به دلیل اینکه کار با تسمه بولت آسان است، نیاز به نیروی انسانی زیادی برای نصب آن نیست.
- با استفاده از تسمه بولت برای اتصال پانل‌های قالب فلزی به یکدیگر، فاصله بین دیوار‌ها دقیق است.
- استحکام زیادی قالب‌ها در هنگام استفاده از تسمه بولت، مانع از شکم دادن سازه بتنی خواهد شد.
- به دلیل اینکه استفاده از تسمه بولت سوراخی در دیوار ایجاد نمی‌کند، در نتیجه مقاومت دیوار افزایش می‌یابد.
- ابعاد تسمه بولت متنوع است به همین دلیل در پروژه‌های متفاوتی می‌توان از آن استفاده کرد.
اتصال تسمه بولت به پنل قالب فلزی چگونه است؟
همانگونه که قبل‌تر اشاره شد، از تسمه بولت برای اتصال پنل‌های قالب فلزی استفاده میشود. برای این کار باید طبق مراحلی که در ادامه بیان میشود عمل کرد:
- طول تسمه بولت متناسب با ابعاد قالب است. پس تسمه مناسب پنل فلزی باید در نظر گرفته شود.
- تسمه بولت از لبه قالب رد شود.
- قالب‌های فلزی در حالی که تسمه بولت‌ها با استفاده از پین و گوه سفت می‌شوند، به هم متصل خواهند شد.
قیمت تسمه بولت قالب‌بندی به چه عواملی بستگی دارد؟
عوامل زیادی در قیمت متفاوت تسمه بولت‌ها موثر هستند. اولین فاکتوری که می‌توان بیان کرد، ابعاد آن است که در وزن آن تاثیرگذار است. تسمه بولت هم به صورت کیلویی هم به صورت متری خرید و فروش میشود.
در هر سازه طول تسمه بولتی که به کار می‌رود، متفاوت است. برای به دست آوردن قیمت تسمه بولت، قیمت هر سانتی‌مترآن در طول تسمه ضرب میشود تا قیمت تسمه مورد نظر محاسبه شود.
فاکتور بعدی که باعث تفاوت در قیمت تسمه‌ها میشود، ضخامت ورقه فولادی است که تسمه از آن ساخته میشود که سبب میشود تسمه‌ها از لحاظ وزنی متفاوت باشند.
چنین عرض متفاوت تسمه‌ها هم در قیمت آن‌ها موثر است.
همانطور که گفته شد، تسمه بولت را از فولاد می‌سازند؛ پس برای فهمیدن قیمت تسمه باید از قیمت روز فولاد مطلع شد.
کلام پایانی
تسمه بولت که از تجهیزات مهم قالب‌بندی و نگهدارنده قالب است را برای اتصال پنل‌های قالب فلزی به همدیگر به کار می‌برند. در این مقاله به معرفی تسمه بولت و بیان ویژگی‌ها و کاربردهای آن پرداخته شد و نکاتی جهت فهمیدن عوامل موثر بر قیمت تسمه بولت بیان شد.
